Η Αρχαία Πέργαμος: Θησαυρός Πολιτισμού και το πιο απότομο Αρχαίο Θέατρο, γράφει ο Π. Βορεόπουλος*
Το καλοδιατηρημένο Θέατρο της Περγάμου χρονολογείται από την ελληνιστική περίοδο και είχε χώρο για περίπου 10.000 άτομα, σε 78 σειρές καθισμάτων. Σε ύψος 36 μέτρων, είναι το πιο απότομο από όλα τα αρχαία θέατρα. Το κοίλον τού θεάτρου χωρίζεται οριζόντια από δύο διαδρόμους, που ονομάζονται διαζώματα, και κατακόρυφα από σκάλες πλάτους 0,75 μέτρων σε επτά τμήματα στο χαμηλότερο μέρος του θεάτρου και έξι στο μεσαίο και πάνω τμήμα. Κάτω από το θέατρο υπάρχει μια βεράντα μήκους 247 μέτρων και πλάτους έως 17,4 μέτρων, η οποία στηριζόταν σε έναν ψηλό τοίχο αντιστήριξης και πλαισιωνόταν στη μακριά πλευρά από μια στοά. Προερχόμενος από την Άνω αγορά, θα μπορούσε κανείς να εισέλθει σε αυτό το χώρο από έναν πύργο στο νότιο άκρο. Αυτό το θέατρο δεν είχε χώρο για την κυκλική ορχήστρα, κάτι που ήταν φυσιολογικό σε ένα ελληνικό θέατρο, έτσι χτίστηκε μόνο ένα ξύλινο κτίριο σκηνής, που μπορούσε να κατεδαφιστεί, όταν δε γινόταν παράσταση. Έτσι, η θέα κατά μήκος των κερκίδων του θεάτρου προς τον Ναό του Διονύσου στο βόρειο άκρο ήταν ανεμπόδιστη. Ένα μαρμάρινο κτίριο της σκηνής χτίστηκε μόλις τον 1ο αιώνα π.Χ.
Ο οικισμός της Περγάμου μπορεί να ανιχνευθεί ήδη από την αρχαϊκή περίοδο. Η παλαιότερη αναφορά της πόλης στις φιλολογικές πηγές προέρχεται από την «Ανάβασις» του Ξενοφώντα, αφού η πορεία των Μυρίων υπό τις διαταγές του Ξενοφώντα τελείωσε στην Πέργαμο το 400/399 π.Χ. Ο Αδριανός προήγαγε την πόλη στο βαθμό της μητρόπολης το 123 και έτσι την ανύψωσε πάνω από τους τοπικούς αντιπάλους της, την Έφεσο και τη Σμύρνη. Πραγματοποιήθηκε ένα φιλόδοξο οικοδομικό πρόγραμμα: κατασκευάστηκαν τεράστιοι ναοί, ένα στάδιο, ένα θέατρο, ένα τεράστιο φόρουμ και ένα αμφιθέατρο. Αξιοθέατα: Θέατρο – Βωμός της Περγάμου – Ναός του Τραϊανού και του Διός Φίλιου – Ναός του Διονύσου – Ναός της Αθηνάς – Βιβλιοθήκη της Περγάμου, ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο μετά τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας – Γυμνάσιο – Ιερό της Ήρας – Ιερό της Δήμητρας – Ιερό του Ασκληπιού του θεού της θεραπείας. Ο Γαληνός, ο πιο διάσημος γιατρός της αρχαίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου, εργάστηκε στο Ασκληπιείο για πολλά χρόνια. Ιερό του Σέραπι, ο μεγάλος ναός των αιγυπτιακών θεών Ίσιδος και/ή Σέραπις.
Η Πέργαμος ήταν αρχαία ελληνική πόλη της επαρχίας Τευθρανίας της Μυσίας, στα βορειοδυτικά της Μικράς Ασίας, και πρωτεύουσα του ομώνυμου βασιλείου. Βρίσκεται στο βόρειο άκρο της πεδιάδας του Κάϊκου, απέναντι από τη Μυτιλήνη. Ο ποταμός Κάικος διασχίζει τα γύρω βουνά και λόφους σε αυτό το σημείο και ρέει σε ένα ευρύ τόξο προς τα νοτιοδυτικά. Στους πρόποδες της οροσειράς στα βόρεια, μεταξύ των ποταμών Σελινούντα και Κητείου, υπάρχει ο ορεινός όγκος της Περγάμου, που υψώνεται 335 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η τοποθεσία απέχει μόλις 26 χιλιόμετρα από τη θάλασσα, αλλά η πεδιάδα του Κάϊκου δεν είναι ανοιχτή στη θάλασσα, καθώς ο δρόμος είναι φραγμένος από τον ορεινό όγκο Karadağ. Ως αποτέλεσμα, η περιοχή έχει έντονο χαρακτήρα στην ενδοχώρα. Στους ελληνιστικούς χρόνους, η πόλη Ελαία στις εκβολές του Κάϊκου χρησίμευε ως λιμάνι της Περγάμου.
*ΠΑΡΗΣ ΒΟΡΕΟΠΟΥΛΟΣ
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο Κολλέγιο De La Salle. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τις πανεπιστημιακές του σπουδές, παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στη δραματική σχολή Κυριαζή Χαρατσάρη. Είναι κάτοχος του πτυχίου ΣΕΛΜΕ με χαρακτηρισμό επίδοσης Άριστα και του Πιστοποιητικού Δεξιοτήτων και Γνώσεων στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, συμμετέχοντας επιτυχώς στις εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Κέντρο Πιστοποίησης Πληροφορικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Υπηρέτησε, επί σειρά ετών, ως καθηγητής και διευθυντής σε σχολεία στη Δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και δημοσίευσε έργα για την ποίηση, το θέατρο, την πεζογραφία, το δοκίμιο, τη μετάφραση κ.ά.
Έλαβε τιμητικές διακρίσεις από διάφορους πολιτιστικούς, πνευματικούς και κοινωνικούς φορείς.
Είναι μέλος του Συλλόγου Αποφοίτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. “Φιλόλογος”, της Αμφικτυονίας Ελληνισμού, της Ένωσης Λογοτεχνών Β.Ε. καθώς επίσης και Έφορος Δημοσίων Σχέσεων της Εταιρείας Συγγραφέων Β.Ε.
Με ενδιαφέρον για τη γνωριμία του πολιτισμού άλλων λαών, ταξίδεψε σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής.
