«Νοοτροπία Ανάπτυξης»: Γιατί αξίζει μερικές φορές να μην ακολουθούμε πιστά το πάθος μας!
Η νοοτροπία μας παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και επιδιώκουμε πράγματα για τα οποία είμαστε παθιασμένοι
Σας έχουν πει ότι αν θέλετε να είστε ευτυχισμένοι, επιτυχημένοι και ικανοποιημένοι, πρέπει να βρείτε το πάθος σας και να το ακολουθήσετε… για πάντα.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι έχουμε ένα μοναδικό, απόλυτα καθορισμένο πάθος και ότι γνωρίζουμε ακριβώς ποιο είναι αυτό. Αν το να σας ρωτούν ποιο είναι το πάθος σας σας προκαλεί υπαρξιακή κρίση, αξίζει να γνωρίζετε ότι δεν είστε οι μόνοι. Το πρόβλημα όμως δεν είναι ότι δεν έχετε απάντηση – είναι ότι σας κάνουν λάθος ερώτηση.
Σταθερή νοοτροπία vs νοοτροπία ανάπτυξης
Η πεποίθηση ότι οτιδήποτε σχετικά με εμάς (πάθη, προσωπικότητα, προτιμήσεις) είναι παγιωμένο σαν βράχος είναι αυτό που η κοινωνική ψυχολόγος Carol Dweck, αποκαλεί σταθερή νοοτροπία – δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξουμε αυτό που είμαστε ή αυτό που μπορούμε να κάνουμε.
Η νοοτροπία ανάπτυξης, από την άλλη πλευρά, βασίζεται στην πεποίθηση ότι οι βασικές μας ιδιότητες είναι πράγματα που καλλιεργούμε μέσα από τις προσπάθειές μας, τις στρατηγικές μας και τη βοήθεια των άλλων. Η Dweck αναφέρει στο mindbodygreen ότι το να είμαστε σταθεροί σε έναν τομέα της ζωής μας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είμαστε σταθεροί σε όλους τους τομείς. «Είμαστε όλοι ένα μείγμα των δύο», γράφει. Γι’ αυτό μπορεί να είστε ανοιχτοί στη μάθηση καθώς ασκείστε στη γιόγκα, αλλά άκαμπτοι ως προς το με ποιον θα βγείτε ραντεβού.
Πώς σχετίζεται το είδος της νοοτροπίας με το πάθος
Η νοοτροπία μας παίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και επιδιώκουμε πράγματα για τα οποία είμαστε παθιασμένοι – καθώς και σε αυτά που εγκαταλείπουμε. Σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο Psychological Science το 2018, ψυχολόγοι ερευνητές διερεύνησαν ποιο ρόλο παίζουν οι δύο νοοτροπίες στην εξερεύνηση και την ανάπτυξη ενδιαφερόντων.
«Συχνά λέγεται στους ανθρώπους να βρουν το πάθος τους, λες και τα πάθη και τα ενδιαφέροντα είναι προ-διαμορφωμένα και πρέπει απλώς να τα ανακαλύψουν», γράφουν οι συγγραφείς. «Αυτή η ιδέα, ωστόσο, έχει κρυφές επιπτώσεις στα κίνητρα».
Οι ερευνητές διεξήγαγαν πέντε μελέτες σε φοιτητές για να εξετάσουν πώς η σταθερή έναντι της νοοτροπίας ανάπτυξης σχετικά με το πάθος επηρέασε την προθυμία των συμμετεχόντων να εξερευνήσουν και να αναπτύξουν τα ενδιαφέροντά τους.
Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αυτοπροσδιοριστούν είτε ως «θετικής κατεύθυνσης» (μαθηματικά, μηχανική, επιστήμη) είτε ως «θεωρητικής» (τέχνες και ανθρωπιστικές επιστήμες) και στη συνέχεια τους δόθηκαν άρθρα που ταίριαζαν και δεν ταίριαζαν με την ταυτότητα των ενδιαφερόντων τους. Διαπίστωσαν ότι η σταθερή νοοτροπία σχετίζεται με λιγότερο ενδιαφέρον για ένα θέμα εκτός της ταυτότητάς τους – δηλαδή, ένας της πρώτης κατηγορίας με σταθερή νοοτροπία ήταν λιγότερο πιθανό να ενδιαφερθεί για τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ενώ ένας της πρώτης κατηγορίας με νοοτροπία ανάπτυξης θα μπορούσε.
Αξίζει να αναφερθεί ότι όσοι είχαν σταθερή νοοτροπία σχετικά με το πάθος πίστευαν ότι μόλις το έβρισκαν, αυτό θα τους παρείχε «απεριόριστο» κίνητρο, ενώ όσοι είχαν νοοτροπία ανάπτυξης γνώριζαν ότι αυτό δεν θα ήταν πάντα εύκολο. (Μπορείτε πιθανώς να μαντέψετε ποιος είναι πιο πιθανό να επιμείνει σε κάτι).
Σε μία από τις μελέτες, οι ερευνητές έδειξαν στους συμμετέχοντες ένα διασκεδαστικό βίντεο για τις μαύρες τρύπες, το οποίο όλοι λάτρεψαν. Στη συνέχεια, τους έδωσαν ένα δύσκολο άρθρο για το θέμα, γραμμένο για επιστημονικό κοινό. Όπως είχε προβλεφθεί, το ενδιαφέρον για τις μαύρες τρύπες μειώθηκε – αλλά η μείωση ήταν πολύ πιο σοβαρή σε όσους υποστήριζαν μια σταθερή νοοτροπία.
Αυτή η έρευνα καταδεικνύει ότι το να είμαστε «πεισματάρηδες» στις παθιασμένες αναζητήσεις ή να πιστεύουμε ότι είμαστε «προορισμένοι» να κάνουμε κάτι μπορεί στην πραγματικότητα να υπονομεύσει την ικανότητά μας να αναπτυχθούμε, να εξελιχθούμε και να ανακαλύψουμε νέα και δυνητικά ικανοποιητικά ενδιαφέροντα – ή να τα εγκαταλείψουμε εντελώς.
Όπως το έθεσαν οι συγγραφείς της μελέτης, «Η παρότρυνση των ανθρώπων να βρουν το πάθος τους μπορεί να τους οδηγήσει να βάλουν όλα τα αυγά τους σε ένα καλάθι, αλλά στη συνέχεια να ρίξουν αυτό το καλάθι όταν γίνει δύσκολο να το κουβαλήσουν». Πώς θα ήταν αν αγκαλιάζαμε ή εξερευνούσαμε μια νοοτροπία ανάπτυξης γύρω από τα δικά μας ενδιαφέροντα;
