Το παράδοξο της Δημοκρατίας του Δημητρίου Σ. Παπαδόπουλου (Σταυριώτη)

Το παράδοξο της Δημοκρατίας

του Δημητρίου Σ. Παπαδόπουλου (Σταυριώτη)

Δεν ξέρω εάν ισχύει το ίδιο και με εσάς αλλά, νοιώθω κάπως αμήχανα, άβολα, κάθε φορά που γίνονται εκλογές. Νοιώθω σαν εγκλωβισμένος, πως σύρομαι εκών άκων, σε μια διαδικασία που ελάχιστο νόημα έχει. Και κυρίως αντί να προάγει, ακυρώνει την βαθύτερη έννοια της Δημοκρατίας (έτσι όπως έχει καταντήσει η Δημοκρατία στις κοινοβουλευτικού τύπου δυτικές δημοκρατίες όπως η δική μας).
Εξηγούμαι:
Δείτε τι ισχύει στις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Ενδεικτικά αντιγράφω μια πρόσφατη δημοσκόπηση που αποτυπώνει τη δύναμη των κομμάτων. Νέα Δημοκρατία 35%, Σύριζα 26%, ΠΑΣΟΚ 11%, ΚΚΕ 6%, Ελληνική Λύση 4%, ΜεΡΑ 25 3%, αναποφάσιστοι, λευκά, άλλα κόμματα, κλπ. 15%.
Εάν υποθέσουμε ότι ανήκουμε στην τελευταία κατηγορία (του 15%), κι ας υποθέσουμε ακόμη ότι από τους αναποφάσιστους κάποιοι (έστω 5%) τελικά θα επιλέξουν να ψηφίσουν κάποιο από τα κόμματα που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ξερνούν το όριο του 3%. Πάλι απομένει ένα ποσοστό 10% που είτε έχει ψηφίσει λευκό, είτε κάποιο άλλο μικρό κόμμα.
Τι συμβαίνει εδώ; Συμβαίνει το εξής οξύμωρο: Σύμφωνα με το ισχύον εκλογικό σύστημα το 10% αυτών των ψήφων θα μοιραστεί αναλογικά και θα αποδοθεί ως κοινοβουλευτική δύναμη στα κόμματα που ξεπερνούν το 3%.
Δεν θα ήταν όμως λογικό αυτό το 10% να αποτυπωθεί πολύ απλά ως απουσία εδρών από το κοινοβούλιο; Θα μας πείραζε εάν αντί για 300 είχαμε 270 βουλευτές;
Θα μού πείτε, τι λέμε τώρα… αυτό να ήταν μόνο το πρόβλημα. Της Δημοκρατίας και της πολιτικής; Όχι βέβαια! Η πολιτική (όχι μόνον στην Ελλάδα) έχει εξελιχθεί σ’ ένα πολύπλοκο πλέγμα διαπροσωπικών σχέσεων. Τα λεγόμενα συστημικά κόμματα απαρτίζονται από πρόσωπα που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο συνδέονται, συνεργάζονται στη βάση κοινών συμφερόντων. Μ’ άλλα λόγια, κάνουν «δουλειές» μαζί. Τα δε εκλογικά συστήματα στήνονται έτσι ώστε να μην διαταράσσεται αυτή η «συνεργασία». Συνομωσία θα την αποκαλούσα ορθότερα. Κι έτσι, άνθρωποι νέοι, ικανοί, αδιάφθοροι, δοκιμασμένοι στο στίβο της ζωής, της εργασίας, με επαρκέστατη παιδεία, μένουν στο περιθώριο ακόμη κι αν συγκεντρώνουν αρκετές χιλιάδες ανθρώπων που πιστεύουν σ’ αυτούς, που τους εμπιστεύονται. Μέσα στα δεκάδες μικρά κόμματα που θα κληθούμε να επιλέξουμε την ημέρα των εκλογών, σίγουρα υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι. Εάν τους ψηφίσουμε όμως, θα δούμε την ψήφο μας να μετατρέπεται σε κοινοβουλευτική εκπροσώπηση κάποιου κόμματος που δεν μας αντιπροσωπεύει. Με την ψήφο μας. Αυτό κι αν είναι κατάφωρη παραβίαση της έννοιας της Δημοκρατίας.
Για έναν ψηφοφόρο ενός μικρού κόμματος, λοιπόν, ισχύει το «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα»… άσε που πολλοί ψηφοφόροι επιλέγουν κάποιο κόμμα που δεν προτιμούν, προκειμένου να μην κερδίσει τις εκλογές το άλλο κόμμα που δεν θέλουν να κυβερνήσει. Ούτως ειπείν: ‘’Ψηφίστε εμάς, για να μη βγουν οι άλλοι’’.
Και τι μπορούμε να κάνουμε τώρα όλοι εμείς, εσείς, του 10% ή του 15% που μένουμε δίχως εκπροσώπηση, δίχως φωνή; Ασφαλώς όχι και πολλά, μπορεί και τίποτα όσον αφορά την κεντρική πολιτική σκηνή. Μπορούμε όμως να κάνουμε πολλά σε τοπικό επίπεδο κι ακόμη περισσότερα σε προσωπικό. Υπό προϋποθέσεις βέβαια…
Εξηγούμαι, παραθέτοντας πρώτα κάποια λόγια ενός ανθρώπου που εκτιμώ αφάνταστα. Τζώρτζ Στάινερ, από το βιβλίο ‘’Ένα μακρύ Σάββατο’’. Σελ. 109. Λέει:
‘’… ας επιστρέψουμε στον Αριστοτέλη. Πάντα επιστρέφουμε στον Αριστοτέλη. Είναι ωραία ασθένεια. Στον Αριστοτέλη, ο ηλίθιος είναι ο ιδιώτης, ο άνθρωπος που κάθεται σπίτι του και επιτρέπει στους απατεώνες να κυβερνούν. Οι απατεώνες καταλαμβάνουν την αγοράν (τη μεγάλη πλατεία της αγοράς, το κέντρο της ελληνικής δημοκρατίας), επειδή εκείνος θέλει να διατηρήσει την ιδιωτική του ζωή. Δεν νοιάζεται αρκετά. Επομένως, δεν έχει κανένα δικαίωμα να διαμαρτύρεται. Αν μας κυβερνά η μαφία, ο λόγος είναι ότι δεν θελήσαμε να εμπλακούμε με την πολιτική. Αυτό είναι το μεγάλο παράδοξο της αποτυχίας της δημοκρατίας…’’
Καλά δεν τα λέει; Έτσι νομίζω. Και ιδού η δική μου ερμηνεία, σχόλιο, άποψη, πάνω στο παραπάνω απόσπασμα.
Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ασκώντας συνεπώς και αδιαλείπτως μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια το εκλογικό μας δικαίωμα, εξαντλούμε την υποχρέωσή μας στην κοινωνία και στους εαυτούς μας. Για να θεωρηθούμε ενεργοί πολίτες και όχι ιδιώτες (βλάκες, ηλίθιοι, δηλαδή σύμφωνα με την αριστοτελική έννοια), πρέπει να ασκούμε το δικαίωμα αυτό καθημερινά. Πως; Ελέγχοντας και κρίνοντας διαρκώς του δεσπότες μας. Δεν χρειάζεται απαραίτητα να έχουμε άμεση εμπλοκή με την πολιτική ως αιρετοί σε κάποια παράταξη. Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή να μπούμε σε κάποιο ψηφοδέλτιο. Το σύνταγμά μας, μάς δίδει το δικαίωμα να ασκούμε έλεγχο και ως απλοί πολίτες. Εάν δεν το κάνουμε, δεν έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε, ούτε να κρίνουμε. Αυτό όμως προϋποθέτει κάτι άλλο. Να αλλάξουμε εμείς; Η Δημοκρατία προϋποθέτει Παιδεία. Είναι άθλημα (κατά πως λέει σωστά κι ο Γιανναράς) και ωσάν τέτοιο απαιτεί άσκηση. Καθημερινή άσκηση.
Να το πάμε ακόμα παραπέρα; Τι είπε ο Βίτκενστάιν; «Αντί να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, ας αλλάξουμε τους εαυτούς μας». Τότε ίσως αλλάξει κι ο κόσμος προς το καλύτερο.
Και πέρα απ’ όλα αυτά, η υπεύθυνη κριτική και γνώση, θέλει και ρίσκο. Τι είδους ρίσκο; Να βγει κανείς από το καβούκι του, από την επίπλαστη ασφάλεια που του παρέχει η ανωνυμία και να μιλήσει. Πιστέψτε με, ξέρω τι λέω. Ούτε εύκολο είναι ούτε απλό. Επί πέντε χρόνια (2006-2011) εξέδιδα την εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ του Ωραιοκάστρου. Πολλοί συμπολίτες μας ερχόταν στα γραφεία μας και κατήγγειλαν σημεία και τέρατα που συνέβαιναν και τότε στο Δήμο μας. Όταν όμως τους ζητούσα να καταγγείλουν επωνύμως αυτά που ισχυρίζονταν, έκαναν πίσω. Προτιμούσαν να βγάλει κάποιος άλλος το φίδι από την τρύπα. Βλέπετε, επ’ ουδενί δεν ήθελαν να τα τσουγκρίσουν με την εξουσία. Δεν πάει έτσι όμως…
Κι όμως εδώ στο Δήμο μας μπορούμε να κάνουμε πολλά. Πρώτα απ’ όλα πρέπει η εξουσία να νοιώθει την καυτή ανάσα του ελέγχου των πολιτών στο σβέρκο της. Να ξέρει ότι κάθε πράξη, κάθε απόφαση, κάθε συναλλαγή της, βρίσκεται κάτω απ’ το μικροσκόπιο και κρίνεται. Για να την κρίνουμε όμως, εμείς οι πολίτες, πρέπει κι εμείς οι ίδιοι να είμαστε έτοιμοι να κριθούμε σ’ αυτά που λέμε και κάνουμε και κυρίως να είμαστε επαρκώς ενημερωμένοι. Αλλιώς πρέπει να σιωπούμε κι εδώ έχει απόλυτο δίκαιο ο Στάινερ όταν λέει: εάν μας κυβερνά η μαφία, ο λόγος είναι ότι δεν θελήσαμε να εμπλακούμε με την πολιτική. Προς θεού, για να μην παρεξηγηθώ, ούτε κατά διάνοιαν υπονοώ ότι το Ωραιόκαστρο το κυβερνά η μαφία. Θού Κύριε φυλακήν τω στόματί μου! Όλοι γνωρίζουμε ότι το Ωραιόκαστρο το διαφεντεύουν πολύ καλά παιδιά. Και επιπλέον, μπορούμε να είμαστε πανευτυχείς που ο δήμος μας ανθοφορεί από απόψεως έργων υποδομής και που (σύμφωνα με τα λεγόμενα του αγαπητού μας δημάρχου) εξήλθε επιτέλους από την σκοτεινή εποχή του Μεσαίωνα. Το είπε νέτα σκέτα σε πρόσφατη συνέντευξή του: ‘’Το Ωραιόκαστρο έχει να δει τέτοια έργα από τον Μεσαίωνα…’’
Βεβαίως, μπορεί κάποιοι κάτοικοι και επιχειρηματίες της Μπάλτζας (ενν. Μελισσιχωρίου) να αντιδρούν στην ανάπλαση της πλατείας του οικισμού τους κόστους 430.000 ευρώ, αλλά πιθανόν αυτό οφείλεται στην επιθυμία τους να διατηρηθεί ο μεσαιωνικός χαρακτήρας του οικισμού τους. Είμαι σίγουρος ότι η καλοπροαίρετη διοίκηση θα βρει κάποια συμβιβαστική λύση εν προκειμένω…

vendo

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.