Η αποκατάσταση των δασών στο επίκεντρο, τι έχει κάνει η Ελλάδα και πως γίνονται οι αναδασώσεις;
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ αφιερώνει τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Δασών στην αποκατάστασή τους, απόφαση που εντάσσεται στην πρωτοβουλία του ΟΗΕ να ανακηρύξει τη νέα δεκαετία ως «Δεκαετία Αποκατάστασης των Οικοσυστημάτων» (https://www.decadeonrestoration.org/). Σχετικές πρωτοβουλίες λαμβάνει και η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να υιοθετήσει δεσμευτικούς στόχους για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και σχετική διαβούλευση βρίσκεται σε εξέλιξη[1]. Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα ξεκίνησε το Εθνικό Πρόγραμμα Αναδασώσεων (https://bit.ly/3eSXRUO).
Αξίζει εδώ να γίνει μια μικρή αναδρομή στην ιστορία της αποκατάστασης των δασών στην Ελλάδα. Αν και ορθά επισημαίνεται ότι η ανάκαμψη των δασών της χώρας οφείλεται στην εγκατάλειψη του ορεινού χώρου από τις γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες, δεν πρέπει να παραβλεφθεί και το ιδιαίτερα μεγάλο αναδασωτικό έργο της Δασικής Υπηρεσίας. Ένα έργο κυρίως προστατευτικών αναδασώσεων για τη μείωση της διάβρωσης των ορεινών εδαφών και των κινδύνων από πλημμύρες και δευτερευόντως σε αναδασώσεις παραγωγικού χαρακτήρα. Σήμερα έστω και με ποιοτικούς όρους μπορεί να υποστηριχτεί ότι, οι προστατευτικές αναδασώσεις σε πρανή χειμάρρων, πάνω από κατοικημένες περιοχές και σε ορεινές περιοχές με έντονα προβλήματα διαβρώσεων πέρα της επίτευξης των αρχικών τους σκοπών, προσφέρουν πολλές ακόμα υπηρεσίες. Έχουν συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, στη δημιουργία χώρων αναψυχής, στη βελτίωση του κλίματος και στην παροχή πληθώρας άλλων υπηρεσιών οικοσυστήματος.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί και το οποίο βασίζεται στις δημοσιευμένες απογραφές δραστηριοτήτων της Δασικής Υπηρεσίας και σε άλλα στοιχεία από έργα αποκατάστασης δασικών οικοσυστημάτων φαίνεται το μέγεθος του έργου που υλοποιήθηκε τα τελευταία 70 έτη στην Ελλάδα.
Η μείωση των κατ’ έτος εκτάσεων και φυτεύσεων δεν πρέπει να μας απογοητεύει. Αποτυπώνει και την πραγματικότητα της μείωσης των αναγκών μεγάλων αναδασωτικών προγραμμάτων. Σήμερα οι ανάγκες αποκατάστασης των δασικών μας οικοσυστημάτων έχουν αλλάξει. Απαιτούνται μικρότερης έκτασης, αλλά με στόχευση σε άλλες υπηρεσίες οικοσυστήματος, όπως η διατήρηση της βιοποικιλότητας, η βελτίωση της ποιότητας των υδάτων, η αύξηση της ταμίευσης άνθρακα. Και όλα αυτά μέσω επιλογών ειδών και μεθόδων φύτευσης ή σποράς που δημιουργούν ή αποκαθιστούν πολυλειτουργικά δασικά και αγροδασικά/δασολιβαδικά τοπία.
Πώς όμως υλοποιούνται οι αναδασώσεις; Από που έρχονται και πως δημιουργούνται τα δενδρύλλια ή οι σπόροι που θα χρησιμοποιηθούν στην αποκατάσταση ενός δάσους; Σε αυτά απαντούν δυο σχετικές ταινίες. Στην πρώτη που έχει τον τίτλο «Το Ταξίδι του σπόρου», παρουσιάζονται τα βήματα για την αποκατάσταση ενός καμένου δάσους, από τη συλλογή των σπόρων έως την επιστροφή τους ως δενδρύλλια στο δάσος όπου γεννήθηκαν. Η ταινία είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση http://www.parnonaslife.gr/el/the-travelling-seed και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου LIFE PINUS «Αποκατάσταση των δασών Pinus nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης» (www.parnonaslife.gr). Η δεύτερη γυρίστηκε στο πλαίσιο ενημερωτικών εκπομπών για την ύπαιθρο και παρουσιάζει τους σκοπούς, τις δραστηριότητες και τις δυνατότητες της Κεντρικής Αποθήκης Δασικών Σπόρων της Δασικής Υπηρεσίας (https://youtu.be/RM-1IJiYMGE).
Πηγή: https://forestlife.gr/
