Είναι αστικός μύθος, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι. Ότι ξεκινούν ως άγραφος χάρτης και διαμορφώνονται από τις συνθήκες. Ουδέν αναληθέστερο.
Η εξέλιξη έχει προνοήσει, ώστε ο εγκέφαλος να αντιδρά στις διάφορες κατηγορίες ερεθίσματων του περιβάλλοντος (πχ ευχάριστα-ελκυστικά / δυσάρεστα-αποτρεπτικά) με προσαρμοστικούς τρόπους. Η ένταση της αντίδρασης δεν είναι ίδια σε όλους. Άλλοι την έχουν λιγότερο άλλοι περισσότερο ανεπτυγμένη. Είναι και αυτή ένα βιολογικό χαρακτηριστικό, που όπως όλα τα άλλα ( βάρος, ύψος κλπ) κατανέμεται στον πληθυσμό με ένα κανονικό τρόπο γύρω από τον μέσο όρο (λίγοι αντιδρούν πολύ έντονα η σχεδόν καθόλου και οι περισσότεροι με τρόπο λιγότερο η περισσότερο μέτριο ).
Τα κληρονομικά αυτά χαρακτηριστικά διαμορφώνονται βεβαίως από την παιδεία, την κουλτούρα και την προσωπική ιστορία του καθενός οδηγώντας στην διάπλαση των τύπων της προσωπικότητας. Εξ αυτών -παραδείγματος και μεγίστης απλουστεύσεως χάριν- θα ασχοληθούμε με δύο μόνον: τους αγχώδεις και τους υπερκινητικούς. Όχι τυχαία βέβαια. Είναι αυτοί, που ζορίζονται περισσότερο απ´αυτόν τον -πρωτόγνωρο για τις εν ζωή γενεές- μακρύ εγκλεισμό στους τέσσερις τοίχους και από τον καθαρό και πανταχού παρόντα κίνδυνο ζωής εκτός αυτών.
Ο αγχώδης: Σχεδόν όλοι όσοι με συμβουλεύτηκαν τα τελευταία χρόνια για προβλήματα άγχους και φοβιών μου ξανατηλεφώνησαν μετά την έναρξη της φασαρίας. Είναι δυνατόν, να είναι κανείς εκ γενετής αγχώδης, άρα εξ ορισμού άρρωστο- και θανατοφοβικός, και να μη τρομοκρατηθεί μέσα α) σε αυτήν την ατμόσφαιρα του γενικευμένου πανικού και β) σε αυτόν τον κατακλυσμό ειδήσεων κινδύνου θανάτου;
Ο εγκλεισμός στο σπίτι μπορεί, να δημιουργεί κατά αρχήν την αίσθηση της ασφάλειας του γνώριμου και σταθερού, αλλά συγχρόνως μειώνει και τις επαφές με άτομα κύρους και εμπιστοσύνης, που θα μπορούσαν, να μεταφέρουν έγκυρες, πειστικές και καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις.
Έτσι ο αγχώδης κλεισμένος στο σπίτι, με τον ιό να κυκλοφορεί έξω, έχει συνεχώς την εντύπωση του επικειμένου κινδύνου, αισθάνεται αβοήθητος και εκτεθειμένος. Εμφανίζει συνεπώς όλα τα γνωστά σωματικά φαινόμενα, που συνιστούν το συναίσθημα του φόβου, σφιξίματα δηλαδή παντού, ξηροστομία, αίσθημα παλμών, ζαλάδες, κλπ κλπ.
Ας μη ξεχνάμε λοιπόν ποτέ, ότι όσο κι αν μερικές φορές ενοχλεί με την γκρίνια του, ότι όσο κι αν θεωρείται κατά φαντασίαν ασθενής, ο αγχώδης υποφέρει πραγματικά.
Ένα όμως είναι βέβαιο, υποφέρει μεν , δεν κινδυνεύει δε. Δεν πρόκειται, να παραβεί τις υποδείξεις των Αρχών ούτε στο ελάχιστο, θα ακολουθήσει τα λόγια του κ Τσιόδρα κατά κεραίαν, δίκην Βίβλου, θα το σκεφθεί δέκα φορές πριν κάνει ο,τιδήποτε εκτός απολύτως ασφαλούς περιβάλλοντος. Έχει κατά συνέπεια τις περισσότερες πιθανότητες, να παραμείνει υγιέστερος όλων!
Ας τον βοηθήσουμε λοιπόν με τρόπο απλό: να επαναλαμβάνουμε όλες τις θετικές διαβεβαιώσεις των ειδικών, να δείχνουμε, συγγενείς και φίλοι, απόλυτα σίγουροι. Και εάν χρειασθεί, να κάνουμε και ένα τηλέφωνο στον γιατρό, που αγαπά και σέβεται παραδοσιακά.
Ο υπερκινητικός: εδώ τα πράγματα δυσκολεύουν. Αυτός από παιδί δεν μαζεύεται εύκολα. Μπορεί να είναι ευγενέστατος, μειλίχιος και καταφερτζής, αλλά αν αισθανθεί, ότι του πατιέται ο κάλος, έστω και τυχαία από γκαντεμιά, μπορεί να θυμώσει και άσχημα. Η μονοτονία είναι το χειρότερο του.
Άρα θέλει κόλπο. Κατ´ αρχήν να προσπαθήσει ο ίδιος – εφ´ όσον βέβαια έχει την στοιχειώδη αυτογνωσία- να προλάβει, ή έστω να μετριάσει, την αναπόφευκτη δυσφορία της απραξίας. Να μην υπάρξει καθόλου απραξία δηλαδή. Τούτο δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι και αδύνατο. Μπορεί, να φέρει στο σπίτι την δουλειά ή – κυρίως- το χόμπι. Έστω ένα καινούριο χόμπι. Οι δικοί του – που, αν είναι και εξ αίματος συγγενείς, το ίδιο μικρόβιο θα έχουν- μπορούν, να προσφέρουν πολλά. Ιδέες, κουβέντες, σπιτικές δραστηριότητες, να ξεχνιέται η ώρα, να περνάει.
Ο υπερκινητικός είναι ατίθασος. Άρα δεν μπαίνει στην στρούγκα, άρα σε περιπτώσεις, σαν αυτήν που ζούμε, μπορεί, να κινδυνεύσει και να θέσει σε κίνδυνο. Είναι αυτός, που δεν θα παραβεί κατ´ανάγκην τον νόμο, αλλά θα τον εξαντλήσει. Θα πάει για τζόκινγκ, θα βγάλει το σκυλί, θα πάει στην δουλειά, στην τράπεζα, στο σούπερ.
Πάντως μπορεί, να αυτοσυγκρατηθεί με λίγη προσπάθεια, οι δικοί του μπορούν, να τον μαζέψουν επιτυχώς με τρόπο και το κράτος φυσικά με το στανιό.
Μεγάλη βοή και εδώ και στο εξωτερικό σηκώνει το θέμα της υποτιθεμένης αύξησης της ενδοοικογενειακής βίας. Εν προκειμένω ας είμαστε προσεκτικοί στις ερμηνείες. Αυτός, που ασκεί βία στα μέλη της οικογενείας του, το κάνει επειδή έχει μια βαρεία διαταραχή της προσωπικότητας και σίγουρα το κάνει συνεχώς. Εκείνο, το οποίο αλλάζει με τον εγκλεισμό, είναι, ότι η αύξηση του χρόνου της συνύπαρξης αυξάνει και την συχνότητα, μειώνει τις αντοχές των θυμάτων και εν τέλει αυξάνει τον αριθμό των καταγγελιών. Εδώ θεραπεία δεν υπάρχει. Οι άνθρωποι αυτοί έπρεπε, να είχαν καταγγελθεί και απομακρυνθεί – κατά νόμον- από καιρό, οι συνυπάρξεις αυτές δεν έχουν εξ αρχής και εξ ορισμού καμμία έννοια.
Επιμύθιο: Δεν υπάρχει περίπτωση, ο εγκλεισμός στο σπίτι να φέρει κάτι καινούριο και πρωτόγνωρο σε μας είτε στους ανθρώπους μας. Τα όποια φαινόμενα, είτε προς τον αγχώδη/ φοβικό είτε προς τον δυσφορικό/ υπερκινητικό πόλο είναι γνωστά και σε μας και στους δικούς μας, από γεννησιμιού. Απλώς τώρα μπορεί λιγάκι, να φουντώσουν. Άρα υπομονή, προσοχή, και όλα σύντομα θα έρθουν στα συγκαλά τους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Βουλευτής ΝΔ – Β’ Θεσσαλονίκης
