Θεσσαλονίκη: Υπερδιπλασιάστηκαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα την τελευταία δεκαετία
Σημαντική αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, κυρίως καταιγίδων και σφοδρών βροχοπτώσεων, καταγράφεται τα τελευταία δέκα χρόνια στη Θεσσαλονίκη.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον πολύ αισθητές στην πόλη, η οποία πλήττεται από ακραίες καταστάσεις με μεγάλη μεταβλητότητα, από έντονη ξηρασία μέχρι κατακλυσμιαίες βροχές, που έχουν προκαλέσει όχι μόνο σοβαρές καταστροφές σε υποδομές και περιουσίες, αλλά ακόμα και απώλεια ανθρώπινων ζωών. Οι δε προβλέψεις των κλιματικών μοντέλων είναι δυσοίωνες, καθώς δείχνουν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της συχνότητας και της έντασης των έντονων καιρικών φαινομένων.
Στα ανησυχητικά αυτά συμπεράσματα καταλήγει η μελέτη με θέμα «Κλιματική Αλλαγή και Σφοδρά Καιρικά Φαινόμενα στη Θεσσαλονίκη» που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της Διαρκούς Ομάδας Εργασίας (ΔΟΕ) του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας – Τμήμα Κεντρικής Μακεδόνιας για τις Φυσικές, Τεχνολογικές και άλλες Καταστροφές στο Φυσικό και Αστικό Περιβάλλον. Στο πλαίσιο της μελέτης συνεργάστηκαν ο διευθυντής Έρευνών του ΙΤΣΑΚ και συντονιστής της ΔΟΕ, Βασίλης Λεκίδης, ο πολιτικός μηχανικός, πρώην διευθυντής Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Κώστας Κοκολάκης και ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας, οι οποίοι εξέτασαν τα δεδομένα των τελευταίων 43 ετών του Ευρωπαϊκού Κέντρου Προγνώσεων (ECMWF).
Εξετάζοντας τη βάση δεδομένων έντονων καιρικών φαινομένων για τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή τα τελευταία 40 χρόνια (1983-2022) οι τρεις επιστήμονες εντόπισαν συνολικά 110 έντονα και καταστροφικά καιρικά φαινόμενα. Οι έντονες καταιγίδες με σφοδρές βροχοπτώσεις που σχετίζονται με πλημμύρες αποτελούν το φαινόμενο με τα μεγαλύτερες επιπτώσεις και ζημιές στην περιοχή Θεσσαλονίκης, αποτελώντας το 65,4% των συνολικών συμβάντων. Ακολουθούν οι χιονοπτώσεις και ο παγετός με ποσοστό 17,3%, οι ανεμοθύελλες με ποσοστό 10,9% και οι κεραυνοί με 6,4%. Άλλα δυσμενή φαινόμενα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες και οι καύσωνες, οι ομίχλες, οι χαλαζοπτώσεις και οι ανεμοστρόβιλοι ξηράς και θάλασσας. Από τα σφοδρά καιρικά φαινόμενα συνολικά 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ καταγράφηκαν εκατοντάδες τραυματισμοί, αποκλεισμένοι και ζητούντες βοήθεια απεγκλωβισμού ή διάσωσης.
Καταιγίδες, έντονες βροχοπτώσεις που σχετίζονται με πλημμύρες, κεραυνούς, ανεμοθύελλες και χαλαζοπτώσεις σημειώνονται κατά μέσο όρο 23 ημέρες το χρόνο στη Θεσσαλονίκη με βάση τα δεδομένα που εξετάσθηκαν. Μάλιστα, ο μέσος ετήσιος αριθμός έντονων καιρικών φαινομένων στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζει εμφανή αυξητική τάση, μάλιστα την τελευταία δεκαετία υπερδιπλασιάσθηκε και συγκεκριμένα αυξήθηκε σε 7 συμβάντα ετησίως έναντι 3 τις δεκαετίες πριν το 2000. Ο μεγαλύτερος ετήσιος αριθμός με 18 έντονα και καταστροφικά καιρικά φαινόμενα στη Θεσσαλονίκη σημειώθηκε το 2014, ένα έτος με συνολικές ετήσιες βροχοπτώσεις 1.052,4 χιλιοστά, ποσό κατά 398,5 χιλιοστά πάνω από το κανονικό. Εκτός από αυτήν τη χρονιά, πλημμύρες έπληξαν την περιοχή της Θεσσαλονίκης κατά την τελευταία δεκαετία, ιδιαίτερα κατά τα έτη 2015, 2018, 2019, 2020 και 2022. Όπως προκύπτει από τη μελέτη, ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας με τη μεγαλύτερη συχνότητα σφοδρών καιρικών φαινομένων, εμφανίζοντας το 15,5% των συνολικών γεγονότων. Ακολουθεί ο Ιούνιος με 13,6% και στη συνέχεια ο Ιανουάριος και ο Δεκέμβριος με 10,9%.
Αυξητική τάση έχει και η θερμοκρασία στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, με τη μέση ετήσια τιμή να έχει ξεπεράσει την κανονική τιμή κατά έναν βαθμό Κελσίου την τελευταία δεκαετία.
Τα αποτελέσματα της μελέτης, σύμφωνα με τον κ. Σιούτα, είναι σαφής ένδειξη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. «Αυτά που αυξάνονται πολύ είναι τα γεγονότα ακραίων βροχοπτώσεων. Παρέμεινε ίδιος ο αριθμός των βροχών, όμως οι ποσότητες νερού είναι μεγαλύτερες. Το ίδιο ισχύει και για τις χιονοπτώσεις, που είναι λιγότερες σε αριθμό, αλλά σφοδρότερες, όπως και για τα κύματα ψύχους, που είναι μικρότερα σε αριθμό αλλά μεγαλύτερα σε ένταση. Οι χαλαζοπτώσεις δείχνουν να αυξάνονται, όπως και τα μεγέθη χαλαζόκοκκου. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερες ζημιές σε υποδομές, αντικείμενα, όπως αυτοκίνητα, εγκαταστάσεις, ακόμα και στο ζωικό κεφάλαιο. Το κύριο χαρακτηριστικό του καιρού είναι η μεγάλη μεταβλητότητα, οι αντιφατικές καιρικές καταστάσεις. Από τη μια έχουμε ξηρασίες από τη μια, από την άλλη πέφτει το νερό όλο μαζί. Αυτό είναι δείκτης κλιματικής αλλαγής», ανέφερε στη Voria.gr, τονίζοντας πως στόχος της μελέτης είναι να διαπιστωθούν ποια φαινόμενα επηρεάζουν, ώστε να υπάρχει τεκμηρίωση ως προς τις προτεραιότητες σε επίπεδο υποδομών και συστημάτων προστασίας, αλλά και σε ενέργειες προσαρμογής και μετριασμού των δυσμενών επιπτώσεων.
