Κριτική του καθηγητή-συγγραφέα Πάρη Βορεόπουλου για τον “χαρακιά”

Κριτική του καθηγητή-συγγραφέα Πάρη Βορεόπουλου για τον “χαρακιά”

Ιστορική μυθιστορία Ο βίος και η πολιτεία ενός Βλάχου
Κριτική – Παρουσίαση: Πάρης Βορεόπουλος,Καθηγητής – Συγγραφέας

Πρόκειται για ένα πόνημα μιας εξαιρετικής έμπνευσης, τεχνικής και απόδοσης. Η Ιστορία της αφήγησης, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει, θα μπορούσε και ίσως να είναι αληθινή… Ο τίτλος του βιβλίου και η φιλοτέχνηση τού εξώφυλλου καθώς και  η εικονογράφηση των εσωτερικών σελίδων, έγιναν από τον εικαστικό καλλιτέχνη Δημήτρη Μοράρο,  υποδηλώνοντας άμεσα το στόχο τού δημιουργού.

Είναι μια καλαίσθητη έκδοση, του Εκδοτικού Οίκου «ΛΙΒΑΝΗ», ιδιαίτερα προσεγμένη, τόσο στην εμφάνιση, όσο και στο περιεχόμενο. Περιλαμβάνει συνολικά 650 σελίδες αποδίδοντας την υπόθεση τού έργου σε τέσσερις ενότητες που η κάθε μία περιέχει διαφορετικά κεφάλαια. Είναι ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα όπου υπάρχουν έντονα τα ιστορικά γεγονότα μιας δύσκολης περιόδου, σε έναν πολύπαθο τόπο τη Μακεδονία. Διαδραματίζονται βίαιες καταστάσεις,  στη Θεσσαλονίκη των προσφύγων, στο Μεσοπόλεμο, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλβανικό έπος 1940, στην Κατοχή, όπου υπήρχαν: φόβος, πείνα,  δυστυχία, σκοτάδι, βαρβαρότητα, μαύρη αγορά, κακουχίες, αρρώστιες, δολοφονίες, δολοπλοκίες, καταδόσεις, κακοποιοί, εγκληματίες, προδότες, βιασμοί, λεηλασίες περιουσιών, κάψιμο χωριών και ανθρώπων ως αντίποινα από τους Γερμανούς,  εμφύλιος σπαραγμός, αγώνες για αντίσταση-ελευθερία-δικαιοσύνη-δημοκρατία. Από τη μία πλευρά παραθέτει τη διαμάχη και τον πόλεμο ανάμεσα  στους  Λεγεωνάριους-ΕΑΣΑΔίτες-ταγματασφαλίτες-δωσίλογους-συνεργάτες των Ιταλών και Γερμανών- εθνικιστικές οργανώσεις και από την άλλη τους αντάρτες-ΕΛΑΣίτες-ΕΑΜ-ΚΚΕ.

Ο συγγραφέας έκανε μία θαυμάσια επεξεργασία των πληροφοριών που άντλησε από μία πλούσια βιβλιογραφία και από διάφορες μαρτυρίες ανθρώπων που του εξομολογήθηκαν βιωματικά τους στοιχεία.

Όλα τα γεγονότα εξελίσσονται κυρίως μέσα από μία οικογένεια Βλάχων, από τα Μεγάλα Λιβάδια, στο Πάικο, οι οποίοι ακολουθώντας τους Βλάχους με τα κοπάδια τους φθάνουν στα χειμαδιά, στο Νταούντ Μπαλί (τόπος του μελιού), στο Ωραιόκαστρο των Ποντίων προσφύγων. Παράλληλα με την περιγραφή όλων των ιστορικών θεμάτων, παρατίθεται και η διαδρομή μιας οικογένειας με όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία εκείνης της περιόδου. Το κεντρικό πρόσωπο φέρει το όνομα Τέγος, ο περιβόητος “Χαρακιάς”.

Είναι ένα καταπληκτικό βιογραφικό και συγκινησιακό μυθιστόρημα, όπου διαπιστώνει κανείς μία εξαιρετική αρχιτεκτονική στο χτίσιμο της δημιουργικής συγγραφικής διαδρομής.

Ο αφηγητής  διακατέχεται από αρχές δημοκρατικές, προοδευτικές, γνήσιες, αδέσμευτες, με ελεύθερο πνεύμα, είναι σαφώς τοποθετημένος στο πλαίσιο της κοινωνίας, προσπαθεί να αποδώσει τις ανθρώπινες και κοινωνικές καταστάσεις με αμεροληψία. Ο Σταυριώτης γράφει χωρίς προκαταλήψεις, αναφέρει, περιγράφοντας τα γεγονότα και από τις δύο πλευρές των αντιμαχόμενων παρατάξεων με τρόπο αντικειμενικό. Παραθέτει όλες τις θέσεις και τις απόψεις για την κριτική των προσώπων και των χαρακτήρων του έργου.  Χαρακτηρίζεται από πνευματική εντιμότητα, ειλικρίνεια, αλήθεια, τόλμη, αποφασιστικότητα, ψυχραιμία,  έχοντας μία τάση αισθητή στα στάδια των διάφορων εκδηλώσεων με τεκμήρια που είναι χαρακτηριστικά στις διατυπώσεις της γραπτής σύνθεσης και που είναι έκφραση της ιδιοσυγκρασίας του συγγραφέα.

Ο δημιουργός πετυχαίνει διπλά στο στόχο του. Τον χαρακτηρίζει η έμπνευση στις πλούσιες ιδέες που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα και η τέχνη της χρήσης της γλώσσας με ευχέρεια και δεξιοτεχνία. Ο λόγος του είναι καθαρός, περιεκτικός και εκφραστικός. Η σωστή λέξη στη σωστή θέση. Ο συγγραφέας πετυχαίνει αριστοτεχνικά να γράψει την υπέροχη ιστορική αφήγηση με λόγο που κυλά ευχάριστα για τον αναγνώστη, με έντονο ενδιαφέρον για τη συνέχεια και την εξέλιξη της υπόθεσης, με σωστή έκφραση, με πλούσιο λεξιλόγιο, στη δημοτική γλώσσα, χρησιμοποιώντας ενίοτε και εκφράσεις στο Βλάχικο ιδίωμα (τα Αρμάνικα), αποδίδοντας πάντα και τη μετάφραση. Παρατηρείται ένας θαυμάσιος χειρισμός της γλώσσας που είναι απλή, κατανοητή εκφραστική, ζωντανή, αποδίδοντας τα νοήματα αυτούσια και με ρεαλισμό.

Ακόμη φαίνεται ότι ο δημιουργός διαπνέεται από έντονα και φορτισμένα συναισθήματα με τα οποία εκφράζονται τα πρόσωπα τού έργου του. Μερικές φορές εκφράζει και δικά του προσωπικά στοιχεία τα οποία είναι τοποθετημένα στους χαρακτήρες των προσώπων του μυθιστορήματος. Η τέχνη στην ανάπτυξη του πονήματος είναι μοναδική, με άψογη περιγραφική ικανότητα. Εκθέτει τα γεγονότα με ντοκουμέντα και αλήθειες, κάνοντας αναφορές σε ονόματα, τοπωνύμια, ιστορικές ημερομηνίες με ακρίβεια, τελειότητα και σαφήνεια, με ύφος δυνατό και αληθινό, με θάρρος και παρρησία, με θαυμάσια ποιότητα γραφής. Οι δράσεις στο έργο εξελίσσονται σε διάφορες πόλεις της Μακεδονίας, κυρίως Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βέροια, Ωραιόκαστρο και αλλού.

Το έργο του Δημήτρη Παπαδόπουλου είναι ρωμαλέο, εκφραστικό, στοχαστικό, πολιτικό, φιλοσοφικό, ανθρωποκεντρικό με πλήρη ωριμότητα και είναι γεμάτο με τις εμπειρίες και τα ιστορικά στοιχεία ενός ευαίσθητου θέματος. Ο συγγραφέας αγωνίζεται για την απόδοση της ιστορικής αλήθειας μέσα από την τέχνη του μυθιστορήματος με τρόπο μοναδικό και ταυτόχρονα μεταφέρει στον αναγνώστη τα μηνύματα της καταστροφής που φέρνει κυρίως ο Εμφύλιος Πόλεμος.

Η ιστορία τού έργου δένεται με τη λογοτεχνία με μία θαυμάσια δεξιοτεχνία και γίνεται μία εκπληκτική διαχείριση όλων των δεδομένων του βιβλίου το οποίο βάζει σε δράση την καρδιά και το μυαλό που είναι κινητήριες δυνάμεις για τον αναγνώστη. Μέσα από το έργο αυτό περνάει ένα βασικό μήνυμα: αγάπη και ομόνοια όχι μίσος και πόλεμος. Ο εμφύλιος είναι μίσος Ελλήνων εναντίον άλλων Ελλήνων. Είναι αυτό που έγραψε ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός: «Οι Έλληνες σαν μισούνται ανάμεσά τους δεν τους πρέπει λευτεριά».

Ο Δημήτρης γράφει  συχνά «πολλά λες» και επίσης ότι «τα πολλά τα λόγια είναι φτώχεια» και συνεχίζει λέγοντας ότι «ο άνθρωπος έχει ένα στόμα και δύο αυτιά», επομένως πρέπει να μιλά κανείς λίγο και να ακούει περισσότερο. Συμφωνούμε, όμως όταν ο ίδιος πιάνει στο χέρι την πένα και το χαρτί και αρχίζει να γράφει, για να μας δώσει να διαβάσουμε αυτά που λέει, τότε είναι λαλίστατος, ατέλειωτος καθότι απέδωσε ένα μυθιστόρημα με 650 σελίδες… Υπάρχει μία επικοινωνία του μυαλού με το χέρι που φτάνει στο στυλό και καταλήγει στο χαρτί.

Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος είναι ένας λόγιος άνθρωπος, με πανεπιστημιακή μόρφωση, ένας βραβευμένος και καταξιωμένος συγγραφέας, έχοντας στο ενεργητικό του έξι βιβλία, ένας επιτυχημένος επαγγελματίας, αισιόδοξος, χαμογελαστός, ειλικρινής, πραγματιστής, δίκαιος, προοδευτικός, δημοκρατικός, αντικειμενικός, με αγάπη για τους συνανθρώπους του, με έμπνευση για δημιουργία και τέλος λιγομίλητος, πάντα στα χνάρια του αείμνηστου πατέρα του, Στέλιου Παπαδόπουλου.

Ο Σταυριώτης είναι ένας πατριώτης που εκφράζει έντονα την αγάπη του για την Ελλάδα που είναι η χώρα των αντιθέσεων και της μαγείας. Το ιστορικό μυθιστόρημα «Ο ΧΑΡΑΚΙΑΣ» είναι ένα έργο που δείχνει έντονα την mentalité (διανοητικότητα), την ψυχοσύνθεση, την  προσωπικότητα και την ιδιοφυία τού ίδιου του συγγραφέα ο οποίος  περνάει, μέσα από το βιβλίο, μηνύματα πολλαπλά: παρουσιάζονται οι χαρακτήρες των ανθρώπων που συναντάμε καθημερινά, αισθανόμαστε άμεσα μια  έκφραση μοναδική, μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία ζωντανή και αεικίνητη,  ο πόλεμος προκαλεί κλονισμούς στις ψυχές των ανθρώπων, χρειάζεται απόκτηση συνείδησης για μία πνευματική ζωή με ελπίδα σε ένα σύστημα αξιών και στη ζωτικότητα του κάθε ανθρώπου. Το πόνημα  αυτό συμβάλλει στην ανάπτυξη της ελεύθερης σκέψης, σε πλατείς ορίζοντες, στη γενναιότητα της καρδιάς, στους κόσμους των ιδεών, στην αντίληψη των σκοπών ενός έργου τέχνης που είναι ένα θαύμα, ένα πλεόνασμα εσωτερικών δυνάμεων. Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος ως δημιουργός έχει μέσα του ένα «Δαιμόνιο» (με την καλή βέβαια έννοια της λέξης) και σκοπός του είναι να το βγάλει  στο φως, γιατί η δημιουργία – το έργο του είναι μία εσωτερική ανάγκη και γιατί θα δώσει φως στις ανθρώπινες ψυχές, θα αγγίξει τις χορδές της ανθρώπινης αισθαντικότητας, χαράζοντας μία πορεία για να κάνει το καλό στους ανθρώπους, με πρόθεση πάντα τη δημόσια ωφέλεια και την πρακτική χρησιμότητα. Η πηγή της τέχνης είναι μία ανάγκη του ποιητή να δοθεί και να προσφέρει με αλήθεια.

Η αφηγηματική δομή, η αρχιτεκτονική, η σκηνοθετική και σκηνική τοποθέτηση, όπως και η υφή της γλώσσας που περιέχει μία έντονη λαϊκή έκφραση, όλα είναι θαυμάσια και αποδίδουν τις έννοιες με τρόπο καταπληκτικό και με μία “μαγκιά”. Το μυθιστόρημα καθότι περιέχει αρκετούς διαλόγους, θα μπορούσε να γίνει ένα υπέροχο θεατρικό έργο και να παρουσιαστεί σε θεατρική σκηνή, στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση.

Φίλε Δημήτρη, θερμά συγχαρητήρια για τη συγγραφή αυτού του πονήματος. Είσαι ένας, (θα χρησιμοποιήσω μία λέξη που την έλεγε συχνά ο πατέρας σου),  λαμπρός πεζογράφος, συνέχισε να γράφεις και να μας δίνεις να διαβάζουμε τις ατέλειωτες, αλλά αξιόλογες πνευματικές σου δημιουργίες.

Κυκλοφόρησε ο “Χαρακιάς” που θα τραβήξει χαρακιά στην ιστορία του Ωραιοκάστρου

vendo

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.