Το αλογάκι της Παναγίας και ο ρόλος του στο οικοσύστημα

Το αλογάκι της Παναγίας και ο ρόλος του στο οικοσύστημα

 

Το MANTIS RELIGIOSA, το γνωστό αλογάκι της Παναγίας, είναι το πιο αναγνωρίσιμο μέλος μιας μεγάλης τάξης εντόμων, τα μαντώδη, που περιλαμβάνει 15 οικογένειες και πάνω απο 2200 είδη, 8 από τα οποία απαντώνται στην Ελλάδα.

Η πρώτη λέξη από την επιστημονική ονομασία του προέρχεται από την Ελληνική λέξη μάντης, ενώ η δεύτερη προέρχεται απο την λατινική RELIGIO, που σημαίνει καθήκον, δέσμευση στους Θεούς. Η ονομασία του σχετίζεται με την ιδιαίτερη μορφή του σώματος του και τη στάση που έχει το  πρόσθιο ζεύγος των ποδιών του , που θυμίζει στάση προσευχής.

Στην Ελλάδα είναι γνωστό ως αλογάκι της Παναγίας. Ονομάζεται αλογάκι λόγω του τριγωνικού κεφαλιού, των μεγάλων ματιών σε σχέση με το κεφάλι και της όρθιας στάσης που έχει και ένα άλογο όταν σηκώνεται στα δύο πόδια, ενώ αναφέρεται ως της Παναγίας λόγω της στάσης των διπλωμένων πρόσθιων άκρων που παραπέμπουν σε στάση προσευχής.

Τα περισσότερα είδη από τα Μαντώδη τα συναντάμε στα τροπικά δάση της νότιας Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας. Η ποικιλία τους στα εύκρατα κλίματα μειώνεται ενώ δεν ζούν στα κρύα κλίματα.

Το μέγεθος τους κυμαίνεται από ένα χιλιοστόμετρο μέχρι 15 εκατοστά , ανάλογα το είδος τους. Κατά κανόνα τα φύλα έχουν διαφορετικό μέγεθος με τα θηλυκά να είναι μεγαλύτερα απο τα αρσενικά.

Το σώμα, σε όλα τα είδη, είναι μακρόστενο . Το σχήμα του κεφαλιού τους είναι τριγωνικό, ενώ είναι το μοναδικό έντομο που έχει την ικανότητα να το περιστρέψει γύρω από τον άξονα του έως 180 μοίρες. διαθέτει σύνθετους οφθαλμούς που είναι πολύ καλά ανεπτυγμένοι και έχουν την δυνατότητα να αντιλαμβάνονται κινήσεις έως 20 μέτρα μακριά. Στο κεφάλι μπορούμε να παρατηρήσουμε δύο μακριές νηματοειδείς κεραίες , οι οποίες διαθέτουν πολλά άρθρα. Τα όργανα ακοής βρίσκονται στο μεταθωράκιο του θώρακα και είναι σε επίπεδο υπερήχων.

Όπως όλα τα έντομα, έτσι και το αλογάκι της Παναγίας, διαθέτει τρία ζεύγη ποδιών. Το μπροστινό  ζεύγος είναι εξειδικευμένο για ξαφνική εκσφεδονιση πρός τα εμπρός , ώστε να συλλάβει τη λεία του. Τα μπροστινά πόδια είναι πολύ δυνατά και σε συνδυασμό με τις σειρές από αγκάθια που διαθέτουν, καταφέρνουν και ακινητοποιούν τα θηράματα τους. Τα υπόλοιπα τέσσερα πόδια τα χρησιμοποιεί για να σκαρφαλώνει σε φυτά. Επιπλέον διαθέτει δύο ζεύγη πτερύγων , το μπροστινό που είναι δερματοειδές και το οπίσθιο που είναι μεμβρανώδες.

Η περίοδος αναπαραγωγής τους είναι το καλοκαίρι. Ιδιαίτερο στοιχείο κατά την διάρκεια του ζευγαρώματος είναι ότι το θηλυκό αποκεφαλίζει και τρώει το αρσενικό. Μετά το ζευγάρωμα και ανάλογα το είδος, το θηλυκό θα γεννήσει 10 – 200 γονιμοποιημένα αυγά σε μία γλοιώδη ουσία σε κατάλληλο υπόστρωμα. Η ουσία αυτή θα μετατραπεί σε προστατευτικό κάλυμμα ώστε να διατηρηθούν τα αυγά κατά την διάρκεια του χειμώνα και η νέα γενιά να προκύψει την άνοιξη. Ο βιολογικός κύκλος στα Ευρωπαϊκά είδη διαρκεί 12 μήνες, ενώ στις ζεστές, τροπικές περιοχές μπορούν να συμβούν περισσότερες γενιές συγχρόνως.

Ο Μάντης είναι ένα σαρκοφάγο έντομο. Γενικά τρέφεται με ασπόνδυλα, όπως έντομα, μεγάλες αράχνες κ.α. , ενώ τα μεγαλύτερα είδη τρέφονται και με σπονδυλωτά όπως μικρά ερπετά , σαύρες, μικρούς βατράχους κ.α.. Κατά κανόνα μένουν ακίνητα εώς ότου τα πλησιάσει η λεία τους. Έπειτα την αρπάζουν σε διάστημα ενός εικοστού του δευτερολέπτου και αφού την εξουδετερώσουν , την καταναλώνουν.

Το χρώμα του Μάντη ποικίλλει και μπορεί να είναι πράσινο, καφέ και γενικότερα χρώματα του περιβάλλοντος που ζουν. Γενικά ο συνδυασμός του χρώματος τους , της κίνησης τους που μπορεί να μην τα κάνει αντιληπτά από τους θηρευτές τους αλλά και από την λεία τους.

Ο Μάντης εκτός από το να προσπαθήσει να απομακρυνθεί τρέχοντας ή πετώντας σε περίπτωση κινδύνου από πιθανό θηρευτή , ανάλογα το είδος , μπορεί να προκαλέσει ήχους που θα τον αποθαρρύνουν, να ανοίξει ξαφνικά τα πτερύγια του, να πάρει απειλητική στάση  ή ακόμα και να παριστάνει το νεκρό.

Ο ρόλος που έχει ο Μάντης στο οικοσύστημα είναι σημαντικός καθώς ως σαρκοφάγο έντομο αποτελεί θηρευτής των παρασίτων, βοηθάει να διατηρείται χαμηλά ο πληθυσμός των επιβλαβών ζωιφίων.

vendo

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.