Χάθηκε η επαφή: Πώς μία χρονιά χωρίς αγκαλιές επηρεάζει την ψυχική μας υγεία

Χάθηκε η επαφή: Πώς μία χρονιά χωρίς αγκαλιές επηρεάζει την ψυχική μας υγεία

Οι άνθρωποι από τη φύση τους είναι προγραμματισμένοι να αγγίζουν και να αγγίζονται και πολλοί άνθρωποι οι οποίοι βιώνουν τη μοναξιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας υποφέρουν. Άραγε θα ανακάμψουμε ποτέ από αυτό το πλήγμα;

Η ανάγκη μας για άγγιγμα υπάρχει πέρα από το συνειδητό μας επίπεδο. “Το ανθρώπινο σώμα διαμορφώνεται με βάση το άγγιγμα που δέχεται από τα άτομα που το φροντίζουν και του καλύπτουν τις ανάγκες του κατά το πρώτο στάδιο της ανάπτυξης”, λέει η Δρ Κατερίνα Φωτοπούλου, καθηγήτρια ψυχοδυναμικής νευροεπιστήμης στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου (UCL). Δε μπορούν να γίνουν πολλά χωρίς την επαφή και το άγγιγμα.

Οι άνθρωποι βιώνουν τη μοναξιά κατά τη διάρκεια της πανδημίας και είναι ευάλωτοι. Προσπαθούν να κρατήσουν τον εαυτό τους σε μία ρουτίνα αλλά μετά από ένα σημείο το να μην έχουν τη δυνατότητα για μία αγκαλιά προκαλεί συναισθηματική φόρτιση. Ως ενήλικοι ίσως δεν κατανοούμε τη σημασία του αγγίγματος ακόμα κι όταν νιώθουμε την έλλειψη του. “Καταλαβαίνουμε ότι κάτι μας λείπει αλλά δε συνειδητοποιούμε πάντα ότι είναι η σωματική επαφή αυτή που μας λείπει”, λέει ο Καθηγητής Francis McGlone, νευροεπιστήμονας με έδρα το πανεπιστήμιο John Moores της Λίβερπουλ. “Όταν μιλάμε για τη μοναξιά αγνοούμε το προφανές: αυτό που δεν έχουν οι μοναχικοί άνθρωποι είναι το άγγιγμα.

“Το άγγιγμα έχει τεράστια επίδραση στην ψυχολογική και σωματική ευεξία”, αναφέρει ο Καθηγητής Robin Dunbar, εξελικτικός ψυχολόγος του πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Αγγίζουμε τους συγγενείς και τους φίλους μας περισσότερο απ’ ότι συνειδητοποιούμε και όλοι μας έχουμε κατά μέσο όρο 5 φίλους στους οποίους μπορούμε να στηριχτούμε. Το ίδιο συμβαίνει και στη φύση με τα πρωτεύοντα είδη που συνευρίσκονται πάντα σε ομάδες όχι λιγότερες των 5. Δεν είναι τυχαίο ότι 40.000 άνθρωποι από 112 χώρες που συμμετείχαν σε έρευνα του 2020 από το “BBC” και Wellcome Collection χρησιμοποίησαν κυρίως τρεις λέξεις για να περιγράψουν το άγγιγμα: “ζεστασιά”, “αγάπη”, “παρηγοριά”. Η απόλυτη έλλειψη αγγίγματος και επαφής, ειδικά όταν η συναισθηματική φόρτιση αυξάνεται, έρχεται σε αντίθεση με τις βιολογικές μας ρυθμίσεις.

“Το άγγιγμα μετριάζει τις επιδράσεις του στρες και του πόνου, οργανικού ή συναισθηματικού. Η έλλειψη αγγίγματος και σωματικής επαφής συνδέεται με υψηλά επίπεδα άγχους, δηλώνει η Δρ Φωτοπούλου. Σε μία στρεσογόνο περίοδο το να έχουμε περισσότερη σωματική επαφή, όπως αγκαλιά, μας επιτρέπει να διαχειριζόμαστε καλύτερα τις δυσκολίες και συγκεκριμένα να μειώνουμε την ορμόνη του στρες, την κορτιζόλη.

Πολλές φορές όταν έχουμε σωματική επαφή με άλλους ανθρώπους είναι σαν να συγκρατούμε όλα τα συναισθήματα στο σώμα μας και δεν έχουμε πώς ή πού να τα εξωτερικεύσουμε. “Το άγγιγμα δεν είναι μία μονοδιάστατη αίσθηση”, υποστηρίζει η Δρ Φωτοπούλου. Τα δύο τετραγωνικά μέτρα δέρματος που έχει ο καθένας μας είναι γεμάτα με νευρικές ίνες, οι οποίες αναγνωρίζουν τη θερμοκρασία, την υφή, τη φαγούρα κτλ. “Οι νευρώνες αυτοί, στο δέρμα όλων των θηλαστικών και κοινωνικών ζώων, διαβιβάζουν ηλεκτρικά σήματα στα σημεία του εγκεφάλου που επεξεργάζονται το συναίσθημα. Διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του κοινωνικού εγκεφάλου και της ικανότητας μας να διαχειριστούμε το στρες.

Αν σας αρέσει να σας τρίβουν την πλάτη είναι επειδή υπάρχουν πολλές νευρικές ίνες σε αυτό το σημείο. Ο ερεθισμός αυτών των νευρώνων απελευθερώνει οξυτοκίνη και ντοπαμίνη και έχει άμεση επίδραση στα επίπεδα της κορτιζόλης, η οποία ρυθμίζει τη διάθεση.

Στην εποχή που ζούμε δεν υπάρχει υποκατάστατο για την ανθρώπινη σωματική επαφή ωστόσο υπάρχουν τρόποι για να ηρεμήσουμε τον εαυτό μας. Ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι το να παρακολουθούμε άτομα να αγκαλιάζονται και να αγγίζονται με στοργή μπορεί να μας δώσει τα οφέλη του αγγίγματος. “Μπορούμε να νιώσουμε τον πόνο και την ευχαρίστηση των άλλων και μόνο από το να τους βλέπουμε. Ο εγκέφαλος μας δηλαδή διαμορφώνει πολυαισθητηριακές εμπειρίες με πολλούς τρόπους. Είναι ένα μερικό -και όχι ολικό- υποκατάστατο της σωματικής επαφής.

Επίσης προϊόντα όπως βαριές κουβέρτες μπορούν να βοηθήσουν καθώς δίνουν την αίσθηση της επαφής και μας ηρεμούν. Η αλληλεπίδραση με τα κατοικίδια ζώα είναι πολύ ανακουφιστική. “Όταν χαϊδεύεις το σκύλο σου, το σύστημα σου ενεργοποιείται σαν να χαϊδεύει ο σκύλος σου εσένα”, λέει ο McGlone.

Οι επιστήμονες είναι αισιόδοξοι ότι μόλις η πανδημία υποχωρήσει θα επανέλθουμε στους κοινωνικούς μας ρυθμούς και θα προσαρμοστούμε γρήγορα. Εξαρτάται από το διάστημα που έχει βιώσει κάποιος την απομόνωση το οποίο θα καθορίσει αν στο στάδιο της προσαρμογής θα υπάρχει αμηχανία. Πάντως η εξέλιξη και η προσαρμογή είναι με το μέρος μας.

 

Με πληροφορίες από The Guardian

Μετάφραση- Επιμέλεια κειμένου: Eλίνα Νίκα, φοιτήτρια ψυχολογίας

csii.gr

vendo

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.