Aχαριστία – H ”ψυχική τσιγγουνιά”
Τι είναι η αχαριστία;
Αχάριστος, αποκαλείται όχι μόνο αυτός που δεν εκτιμά και δεν ανταποδίδει την ευεργεσία – προσφορά – αλλά κι ο ανικανοποίητος που τα έχει όλα και γκρινιάζει για τα λίγα που δεν έχει.
Η αχαριστία είναι μια συναισθηματική μειονεξία – ψυχική τσιγγουνιά – που ως αγενές κι έκδηλο σημάδι κακού εγωισμού, προϋπάρχει στον νου και την καρδιά του ευεργετούμενου, κι εκδηλώνεται ως αδιαφορία.
Ποιοί οι λόγοι της αχαριστίας;
Είναι θέμα γονιδίων, βιωμάτων η έλλειψη παιδείας; Αναμφίβολα, το περιβάλλον μπορεί να παίξει ρόλο στον ψυχισμό και στις αξίες του ατόμου. Ο τρόπος που σε έχουν γαλουχήσει και σου έχουν φερθεί, επηρεάζουν τις μελλοντικές συμπεριφορές και επιλογές μέχρι ένα σημείο. Οι αιτίες πολλές και οι δικαιολογίες ακόμα περισσότερες.
Είναι είδος ψυχικής αναπηρίας. Φανερώνουν ψυχική φτώχεια και ναρκισσισμό και ότι το άτομο που έχουμε απέναντί μας έχει να ωφεληθεί τα μέγιστα από έναν καλό ψυχολόγο.
Ο ίδιος έχει πιθανώς μεγαλώσει να σκέφτεται και να αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους σαν να του χρωστούν.
Δεν έχει μάθει να αναλαμβάνει τις δικές του ευθύνες, να αναγνωρίζει το δικό του μέρος του λάθους, να λειτουργεί με την λογική και όχι με το ένστικτο του διώκτη και άρπαγα. Και η τοξικότητα αυτή στις σχέσεις του «δηλητηριάζει» πρώτα τον ίδιο και μετά τους ανθρώπους γύρω του.
Επίσης φθονεί και διακατέχεται από μια πεποίθηση ανωτερότητας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;
Ο αχάριστος άνθρωπος συνεχώς παραπονιέται για τη δουλειά του, το σπίτι του, την πόλη του, την οικονομική του κατάσταση και τη ζωή του.
Πάντα θα βρει κάτι άσχημο και δυσάρεστο να εστιάσει την προσοχή του.
Πιστεύει πως είναι άτυχος και όλα πάνε άσχημα στη ζωή του.
Δεν είναι ποτέ ευχαριστημένος, ούτε ικανοποιημένος γιατί πάντα θα βρει κάτι που να μη του αρέσει ή να του λείπει.
Θεωρεί τους γύρω του υπεύθυνους για τη δυστυχία του και πιστεύει πως είναι το θύμα μίας περίστασης όταν κάτι δεν πηγαίνει καλά.
Τα συναισθήματα που εκφράζει συνεχώς είναι αρνητικά.
Κατά συνέπεια βιώνει χαμηλή ικανοποίηση από τη ζωή του, χαμηλή ποιότητα ζωής, αυξημένα ψυχοσωματικά προβλήματα (πονοκέφαλοι, έλκος, μυαλγίες, σπαστική κολίτιδα, οσφυαλγία) και μεγαλύτερη επιρρέπεια στις σωματικές παθήσεις.
Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν εσύ για να αντιμετωπίσεις έναν τέτοιο άνθρωπο;
- Αγαπήστε περισσότερο τον εαυτό σας.
- Όρια,να εκφράζουμε ανοιχτά και καθαρά το πως νιώθουμε
- Σταμάτα να είσαι τόσο γενναιόδωρος μαζί του
- Απομακρύνσου
Μπορεί ο αχάριστος να βρει γιατρειά;
Η λύση είναι η οριοθέτηση εκ μέρους τους και το ξεκίνημα ψυχοθεραπείας από την μεριά του αγνώμονα. Αλλιώς η κατάσταση θα διαιωνίζεται κάθε φορά όλο και χειρότερη.
Πως μας επηρεάζει η συμπεριφορά της αχαριστίας από τους οικείους μας;
Όσοι έχουμε ζήσει έναν συγγενή, σύντροφο ή φίλο με αυτήν την συμπεριφορά, βγαίνουμε πληγωμένοι από κάθε συνάντηση μαζί του.
Απορούμε γιατί η δική μας δοτικότητα και φροντίδα, χτυπάει πάνω στον «τοίχο» των σκληρών του αισθημάτων. Πάνω στην αγνωμοσύνη του
Ο ευεργέτης, όταν ‘’προσδοκά ανταπόδοση’’ κι αυτή αργήσει, αρχικά κυριεύεται από παράπονο κι απογοήτευση κι έπειτα από ένα ακατάστατο συναίσθημα θυμού, αγανάκτησης, αυτομεμψίας κι ενοχής, που τελικά μετουσιώνεται σε απέχθεια προς τον ευεργετούμενο, γιατί από εγωισμό αρχίζει να πιστεύει ότι έκανε λάθος εκτίμηση και λάθος κίνηση.
Ο ευεργετούμενος που δεν νιώθει ανακλαστικά ευγνωμοσύνη και ανάγκη για ανταπόδοση, αδικεί κυρίως τον εαυτό του, κι εύκολα μπορεί να κάνει κακό στον ευεργέτη «αντί του μάννα να δώσει χολή», όταν πνευματικά, οικονομικά και κοινωνικά είναι κατώτερος κι έχει εγωισμό, γιατί η χαρά του (από κόμπλεξ κατωτερότητας) μετατρέπεται σε δυσφορία που δεν μπορεί να την ξεπεράσει.
Υπάρχουν λανθασμένοι τρόποι σκέψεις που γεννούν αχαριστία;
1. Μείωση της σημασίας του θετικού. Η βάση της αχαριστίας βρίσκεται στη διαρκή απαξίωση των ευχάριστων γεγονότων της ζωής.
‘Σιγά το δώρο που μου έκανε.’
Πρόκειται για έναν τρόπο σκέψης μειωτικό, που γεννά μόνο παράπονα και δυσφορία.
2. Έμφαση στο αρνητικό. Επικέντρωση στη δυσάρεστη όψη των πραγμάτων. Χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα θετικά.
‘Ε και τι έγινε που πηγαίνουμε για σινεμά και φαγητό έξω; Ή σε καμιά συναυλία που και που; Ούτε μια εκδρομή δεν πήγαμε φέτος. Χάλια περνάμε.’
Με τον τρόπο αυτό, ακόμα και τα πιο χαρούμενα γεγονότα επισκιάζονται από την έλλειψη ικανοποίησης.
3. Γενικεύσεις. Περιστατικά που συμβαίνουν λίγες ή ορισμένες φορές εκλαμβάνονται ως μόνιμα και παντοτινά.
‘Ποτέ δεν γυρίζεις σπίτι στην ώρα σου. Πάντα βάζεις τη δουλειά και τους φίλους σου πιο πάνω από μένα.’
Μάλλον όμως αυτό δεν απεικονίζει την πραγματικότητα κι έτσι η αχαριστία ξεπηδά.
4. Διπολική σκέψη. Ή γίνεται αυτό που θέλω ή τίποτα δεν έχει σημασία. Το άτομο σκέφτεται ή μαύρα ή άσπρα χωρίς να υπολογίζει τις ενδιάμεσες αποχρώσεις και εναλλακτικές που μπορεί να ισχύουν.
‘Ξέχασε την επέτειό μας. Δεν μ ΄αγαπάει καθόλου.’
Αποτέλεσμα; Να βγαίνει προς τα έξω η εικόνα του αχάριστου ανθρώπου όταν η συγκεκριμένη επιθυμία δεν πραγματοποιείται.
5. Καταστροφοποίηση. Μεγεθυμένες αρνητικές σκέψεις που φτάνουν στην υπερβολή.
‘Μου έφερε λουλούδια για τη γιορτή μου. Μου ψώνισε κι ένα γουστόζικο φόρεμα για να βγούμε το βράδυ για ποτό. Τι τα θες; Μ’ έστησε μια ολόκληρη ώρα να περιμένω. Καυγαδίσαμε άσχημα. Βλέπω αργά ή γρήγορα να χωρίζουμε με τέτοιες συμπεριφορές.’
Τα καταστροφικά αυτά σενάρια πολύ λίγο αναγνωρίζουν τον ‘καλό αγώνα’ του άλλου.
6. Αυστηρά πρέπει. Ο κώδικας ηθικής που έχουμε διαμορφώσει, δημιουργεί τις ανάλογες απαιτήσεις και προσδοκίες από το περιβάλλον μας.
‘ Ήρθε να δει τους γονείς μου δε λέω αλλά έπρεπε να είναι περισσότερο ευγενικός μαζί τους. Δεν έπρεπε να μιλήσει έτσι.’
Όταν τα πρέπει δεν ικανοποιούνται πλήρως, γινόμαστε αχάριστοι, παραβλέποντας τα πρέπει που ικανοποιήθηκαν με επιτυχία.
7. Ετικέτες. Το άτομο μπαίνει στη διαδικασία να χαρακτηρίσει συνολικά κάποιον, κρίνοντας από μεμονωμένα περιστατικά.
8. Είναι νοσηρότητα;
Ένα από τα μεγαλύτερα, επτά λεγόμενα «θανάσιμα» αμαρτήματα των ανθρώπων θεωρείται εκείνο της αχαριστίας, της αγνωμοσύνης προς όλους εκείνους που με τον τρόπο τους ή τις ενέργειές τους, έχουν βοηθήσει να προοδεύσουμε, να ξεπεράσουμε κάποιες δυσκολίες ή κάποιους κινδύνους.
Ένα από τα μεγαλύτερα , επτά λεγόμενα «θανάσιμα» αμαρτήματα των ανθρώπων θεωρείται εκείνο της αχαριστίας,της αγνωμοσύνης προς όλους εκείνους που με τον τρόπο τους ή τις ενέργειές τους, έχουν βοηθήσει να προοδεύσουμε, να ξεπεράσουμε κάποιες δυσκολίες ή κάποιους κινδύνους.
9. Είναι ζήτημα λαθών που κάνουν οι γονείς και της ακατάλληλης συμπεριφοράς των τοξικών γονέων;
Όσο χαμηλότερη είναι η αυτοπεποίθηση ενός παιδιού, τόσο πιο εύκολο είναι να το ελέγξεις. Οι τοξικοί γονείς συζητούν για τις αποτυχίες και τα ελαττώματα του παιδιού τους και στις περισσότερες περιπτώσεις σχολιάζουν την εμφάνιση του παιδιού τους επειδή είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα θέματα. Εάν δεν υπάρχουν “προφανή ελαττώματα”, απλώς το κάνουν.
Τέτοιοι γονείς θα ενσταλάξουν ένα σύνθετο κατωτερότητας στα παιδιά τους και δεν θέλουν να δουν το παιδί τους να δοκιμάσει νέα πράγματα και να πετύχει. Οι τοξικοί άνθρωποι δεν θέλουν να έχουν ένα επιτυχημένο παιδί που να αποδεικνύει τη θέλησή του. έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ενας εγωκεντρικός αχάριστος ενήλικας.
10. επίλογος
Αν δεν εκτιμάς είναι ψυχική αναπηρία. Αν βλάπτεις χωρίς ενδοιασμούς κάποιον που σου έχει φερθεί καλά, θεωρείται ασθένεια της ψυχής που χρειάζεται θεραπεία.
Πέρα από την περιγραφή του φαινομένου, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αναλάβουμε προσωπική ευθύνη των πράξεων μας στο εδώ και τώρα. Ο καθένας από εμάς καλείται να βελτιώσει και να εξελίξει τον εαυτό του με κάθε μέσο που διαθέτει.
Η ζωή αποκτά νόημα μόνο όταν αρχίζουμε να εξημερώνουμε ένστικτα.
Ιωάννα Κωνσταντινίδου – healingeffect.gr
